Egzoz emisyonu, araç muayenelerinde sıkça karşımıza çıkan bir terimdir. Araç muayenesi esnasında egzoz emisyonu test sonuçları da gerekir. Halk arasında egzoz emisyonundan ziyade egzoz muayenesi tabiri kullanılmaktadır. Bu yazımızı sürekli duyduğumuz ama ayrıntılı olarak bilgi sahibi olmadığımız egzoz emisyonuna ayırdık. Egzoz emisyonu nedir, Egzoz emisyonu ne zaman ölçülür, Egzoz emisyonu nasıl ölçülür, Egzoz emisyonu ölçümü nerede yapılır, Egzoz emisyonu ölçüm ücreti nedir, Egzoz emisyon ölçümü yaptırmamanın cezası nedir gibi soruların yanıtlarını bu yazımızda bulacaksınız.
Egzoz emisyonu nedir
Bir aracın motorundan çıkan gaz ve partiküllerin atmosfere salınan miktarı, egzoz emisyonu olarak ifade edilmektedir. Bildiğiniz üzere bu emisyonlar egzoz sisteminden havaya bırakılmaktadır. Egzozdan havaya yayılan bu gazlar çevreye verdiği zarar nedeniyle sürekli takip edilmelidir. Egzoz emisyonları, karbon dioksit (CO2), karbon monoksit (CO), azot oksitler (NOx), uçucu organik bileşenler (VOCs) ve diğer zararlı bileşenleri içerir.
Egzoz emisyonları, çevre kirliliği ve iklim değişikliği gibi önemli sorunlara neden olmaktadır. Bu nedenle, birçok ülke çeşitli standartlar ve düzenlemeler aracılığıyla egzoz emisyonlarını sınırlamaya çalışmaktadır. Otomobiller, kamyonlar, otobüsler ve diğer motorlu taşıtlar belirli emisyon standartlarına uymak zorundadır. Bu standartlar zaman içinde ülkelerce mevzuat değişiklikleri ile güncellenmektedir. Egzoz emisyonlarını kontrol altına almak için kullanılan teknolojiler arasında katalitik konvertörler (dönüştürücü), egzoz gazı geri dönüş sistemleri gibi sistemler bulunmaktadır. Bu teknolojiler, zararlı emisyonları azaltarak hava kalitesini iyileştirmeye ve çevreyi korumaya yönelik çabaların bir parçasıdır.
Egzoz emisyonu ne zaman ölçülür
Egzoz gazı ölçüm periyotları
- Hususi (binek) ve resmi otomobillerde üç yaşını doldurduktan sonra ilk egzoz gazı ölçümü yapılmalıdır. Daha sonra ise her iki yılda bir tekrarlanmalıdır.
- Diğer motorlu taşıtlarda ise bir yaşını doldurduktan sonra ilk egzoz gazı ölçümü yapılmalıdır. Daha sonra ise her yıl tekrarlanmalıdır.
- Tarım araçları, ormanda kullanılan makineler, traktörler, motosiklet, mopedler, 1979 model ve öncesi dizel araçlar, hibrit ve elektrikli araçlar, hidrojen yakıtlı araçlar egzoz gazı emisyon ölçümü işlemlerinden muaftır.
Ölçüm Tekrarı Hakkı
Egzoz emisyon ölçüm sonucu olumsuz olan motorlu araçların bir ay içinde aynı ölçüm istasyonunda bir adet ücretsiz ölçüm tekrarı hakkı bulunmaktadır. Ancak, ölçüm sonucu olumsuz olan bu araçların 7. günden itibaren trafiğe çıkmasına izin verilmemektedir.
Elektrikli Araçlar Hakkında Bilinmesi Gerekenler hakkındaki yazımız da ilginizi çekebilir.
Egzoz emisyonu nasıl ölçülür
- Rölanti Emisyon Ölçümü: Araçlar genellikle rölantide çalıştırılarak, egzoz emisyonlarının ölçümü yapılmaktadır. Rölanti, aracın hareket etmediği durumu ifade eder. Bu testte, motor çalışır durumdayken belirli emisyon gazları ölçülerek standartlara uygunluk kontrol edilmektedir. Araç muayene işlemlerinde bu yöntem kullanılmaktadır.
- Hareketli Emisyon Ölçüm Sistemi : Bu sistem, taşıtın gerçek dünyada, standart bir kullanımdaki egzoz emisyonlarını ölçmek için kullanılmaktadır. Taşıtın egzoz gazlarından örnekler alınarak, emisyonları analiz eden mobil sistemlerdir. Gerçek sürüş koşullarında yapılan bu ölçümler, taşıtların emisyon kontrol sistemlerini ve performansını daha gerçekçi bir şekilde değerlendirmeye yardımcı olmaktadır.
- Stabil Durum Testleri: Bu testlerde araç belirli bir hızda sabit bir durumda çalıştırılarak egzoz emisyonları ölçülmektedir. Bu, motorun belirli bir yük ve devirde nasıl performans gösterdiğini değerlendirmeye yöneliktir.
Bu yöntemler, taşıtların emisyonlarını farklı koşullarda ölçmek ve belirli standartlara uygunluğunu değerlendirmek için kullanılmaktadır. Bu ölçümler, çevresel düzenlemelere uygunluğun sağlanması ve hava kalitesinin korunması için kritik öneme sahiptir.
Egzoz emisyonu ölçümü nerede yapılır
Egzoz emisyonu ölçümü Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yetkilendirilen egzoz gazı emisyon ölçüm istasyonlarında yapılmaktadır. Ayrıca TÜVTÜRK istasyonlarında da muayeneden önce egzoz emisyon ölçümü yapılmaktadır. Egzoz emisyon ölçümleri randevusuz hizmetlerdir. Randevu alınmasına gerek yoktur.
Egzoz muayenesi gününden önce yapılır mı
Araç muayeneye girmeden önce, egzoz muayenesinin yaptırılmış olması önemlidir. Muayene saatinden 1-2 saat önce muayene istasyonuna gidilerek bu ölçüm yaptırılabilir. Egzoz emisyon ölçümünü yaptırmayan araçlar, araç muayenesinden geçemez. Bu sebeple aracın muayene tarihinde egzoz muayene süresinin de bitmemiş olması gerekir. Egzoz muayenesi, günü gelmeden de yaptırılabilmektedir. Ancak bu yöntem zorunlu haller dışında tercih edilmemektedir.
Egzoz emisyonu ölçüm ücreti nedir
2023 yılı için egzoz emisyon ölçüm ücreti 183,05 TL olarak belirlenmiştir. TÜVTÜRK veya diğer ölçüm merkezleri tarafından farklı bir ücret istenmesi halinde; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüklerine şikayette bulunabilmektedir. Ölçüm ücretleri her yıl Ocak ayında yıllık yeniden değerleme oranında artış gösterir.
Egzoz emisyon ölçümü yaptırmamanın cezası nedir
2023 yılı için egzoz emisyon ölçümü yaptırmayan araç sahiplerine 6.275 TL. ceza kesilmektedir. Bu her yıl düzenli olarak artmaktadır. Ayrıca normal standartlara aykırı emisyona sebep olan araç sahiplerine 12.557 TL cezai yaptırım uygulanmaktadır. Katalitik dönüştürücü, dizel partikül filtresi, SCR (Seçici Katalitik İndirgeme), EGR gibi emisyon kontrol sistemleri çalışmayan veya bunları kullanım dışı bırakan araçlara ise 6.275 TL ceza kesilmektedir.
“Motor Yağı Eksilmesinin Nedenleri” hakkındaki yazımız da ilginizi çekebilir.
Egzoz emisyon ölçüm denetimleri nasıl yapılıyor
Egzoz denetimleri;
- Egzoz Elektronik Denetleme Sistemi (EGEDES) üzerinden Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri tarafından,
- Trafik polisleri ve jandarma trafik personeli tarafından trafik denetim noktalarında,
- Trafik Denetleme Şube Müdürlünde görev yapan personel tarafından masa başı uygulamaları ile, (ilgili mevzuat kapsamında yapılan denetimlerde)
yürütülmektedir.
Egzoz gazı emisyon ölçümü sorgulaması nasıl yapılır
Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü Sorgulama işlemleri anonim bir internet sitesi üzerinden yapılamamaktadır. E-devlet üzerinden Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü Sorgulama menüsünden yapılmaktadır. Açılan sayfada, “Kendi Araçlarımın Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü” veya “Tescil Belgesi ile Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü Sorgulama” linklerinden sorgulama yapılabilmektedir.
